In deze box van YOUNG TVVL bespreken jonge professionals hoe internationale spanningen invloed hebben op de installatiebranche. De sessie biedt frisse perspectieven en gaat in op kansen en uitdagingen voor de toekomst van de installatiebranche.

Programma

• Arnold Van ’t Veld
  • De actuele stand van De Dakpotentiescan. Wat zijn de technische, constructieve én praktische uitdagingen rondom blauwgroene (vegetatie + water) daken, ondergronden, bouwstructuren etc.
  • Wat is straks het concrete resultaat van het proect, en welk vervolg hebben we voor ogen?
• Joris Voeten (WUR / Wageningen Environmental Research)
  • Presentatie over het belang van de Dakpotentiescan en de samenwerking met het Nationaal Dakenplan en het TKI Kennis op Maat Consortium ‘De Groene Normaal’, allemaal gericht op het delen van kennis en het maken van blauw-groene opleidingsfilms over blauw-groene gebouwtechniek voor opleidingen (MBO-HBO-Vak).
• Community Natuurlijke Installatieconcepten (TVVL) (invulling volgt)
  • Introductie van deze community: wat is het doel, wie zijn de leden, welke thema’s worden verkend (natuurlijke ventilatie, passief bouwen, hergebruik van water, integratie natuur en techniek)

Waarom dit project & deze sessie ertoe doet

• Versnelling & beleidsontwikkeling
  Het onderwerp blauwgroene daken/natuurlijke installatieconcepten krijgt steeds meer aandacht politiek en maatschappelijk: steeds meer projecten, subsidiepotentieel, en verzoeken om handleidingen en verankering in normen. Wanneer heeft het meerwaarde voor jouw gebouw?
• Meerwaarde op meerdere vlakken
  Blauwgroene en multifunctionele vegetatiedaken dragen bij aan klimaatadaptatie (buffering van regenwater, vermindering hitte-eilanden), biodiversiteit, isolatie (zowel thermisch als geluid), watermanagement, esthetiek en leefkwaliteit. Maar ze stellen ook eisen aan constructie, onderhoud, integratie met gebouwfuncties en installatietechniek. Hoe ga je daar mee om?
• Noodzaak van standaardisatie & samenwerking
  Om opschaling mogelijk te maken zijn heldere normen, gestandaardiseerde details, goede kengetallen, duidelijke technische richtlijnen (constructie, waterhuishouding, beplanting, verzadiging, drainage etc.) en samenwerking tussen groen­specialisten, bouwers, installateurs, architecten, gemeentes en onderzoekers nodig. Wat heb jij hierin nodig?

Uit praktijkexperimenten, evaluaties en de input van TVVL-expertgroepen Klimaattechniek, Gebouwbeheer & Automatisering en Elektrotechniek blijkt dat gebouwen zonder aanvullende voorzieningen al een aanzienlijk potentieel aan energieflexibiliteit hebben. De grootste uitdaging zit echter niet in de techniek zelf, maar in de regeltechnische implementatie en de organisatie van energieflexibiliteit.

In dit vervolgonderzoek zijn concrete businesscases, organisatorische concepten en regeltechnische oplossingen onderzocht. Tijdens de presentatie nemen we je mee in de belangrijkste bevindingen en handreikingen: Hoe kunnen gebouweigenaren en -gebruikers daadwerkelijk inspelen op de flexibiliteitsvraag van de energiemarkt en zo bijdragen aan het verminderen van netcongestie?

Wat je kunt verwachten

• Ethisch hacker
  • Achter de schermen: hoe gaat een ethisch hacker te werk in een gebouw-setting?
  • Praktijkvoorbeelden van kwetsbaarheden: toegangssystemen, sensoren/IoT, gebouwbeheersystemen (verwarming, ventilatie, energiebeheer), netwerken tussen systemen etc.
  • De menselijke factor: zwakke wachtwoorden, onveilige defaults, social engineering; én de technische kant: verouderde firmware, onvoldoende segmentatie, gebrekkige encryptie.
• Beveiligingsbedrijf
  • Hoe detecteer je een aanval vroegtijdig: monitoring, anomaliedetectie, log-analyse.
  • Incident respons: wat gebeurt er ná ontdekking? Wie moet wat doen? Voor installateurs, ontwerpers, gebouwbeheerders, eindgebruikers.
  • Impact: financiële schade, reputatie, downtime, aansprakelijkheid, het belang van onderhoud, updates, audits.
• Aankondiging: Masterclass TVVL – Cybersecurity in de Gebouwde Omgeving
  • Waarom deze masterclass? Verdieping in methodes en standaarden, praktische handvatten.
  • Inhoud: hoe pas je security by design toe, hoe bepaal je mitigaties, hoe manage je risico’s over de levenscyclus van gebouwinstallaties.
  • Context: de regelgeving komt eraan – denk aan NIS2, de Cyber Resilience Act (CRA), strengere eisen voor producten en diensten, sancties bij non-compliance.

Waarom deze sessie niet te missen is

• Building Management Systems (BMS) blijken in drie op de vier gevallen kwetsbaar te zijn, vaak met bekende exploits en soms met verbindingen naar het internet zonder voldoende beveiliging.
• Nieuwe EU-regelgeving zoals NIS2 en CRA legt steeds strengere eisen op: meldplicht bij incidenten, cybersecurity als onderdeel van product- en ontwerpverantwoordelijkheid, en zware boetes voor wie niet voldoet.
• Preventie is niet langer een luxe, maar een must: het beschermen van mensen, continuïteit van gebouwfuncties, en het beperken van risico’s voor alle betrokkenen in de keten.

Voor wie: ingenieurs, installateurs, ontwerpers, gebouwbeheerders, veiligheidsadviseurs, leveranciers van gebouwinstallaties en IoT-/smart-building-apparatuur.

Het project ProVe IT-LT onderzoekt de mogelijkheid om veilig warm tapwater te leveren bij lage temperatuur (LT; ca. 50 °C) binnen warmtenetten, met behoud van legionellaveiligheid volgens norm NEN 1006. LT-warmtenetten bieden voordelen zoals lagere warmteverliezen, meer duurzaamheid, minder belasting van ondergrondse infrastructuur en geschiktheid voor duurzame warmtebronnen. Tegelijkertijd is het waarborgen van volksgezondheid (voorkomen van groei van gezondheidsrisico’s door Legionella) een belangrijke uitdaging.

Het project kent vier kernactiviteiten:

1. Ontwikkeling van meetprotocol: inclusief onderzoek van warmtapwaterbereider én de leiding tussen bereider en tappunt, met gebruik van KWR’s HomeWaterLab® om te onderzoeken of nieuwe LT-concepten voldoen aan de eisen ten aanzien van Legionella pneumophila.
2. Praktijktests (casestudies): meten van deze protocollen in echte of nagebootste situaties, waarbij standaard 60 °C warmtapwaterserving als referentie wordt gebruikt.
3. Vaststellen van de reikwijdte: onderzoek naar wanneer het protocol toepasbaar is en wanneer aanvullende methoden of certificering nodig zijn, afhankelijk van type installatie (woning/collectief) en gebruiker.
4. Stakeholderbetrokkenheid: via workshops, klankbordgroep, en normeringsoverleg om de bruikbaarheid en acceptatie van het protocol te vergroten.

Doel is de eerste stap naar bredere toepassing van LT-warm tapwater technologieën, waarbij na afloop vervolgacties nodig zijn op het gebied van normering en mogelijk certificering. Het project loopt van 1 januari 2023 tot 31 maart 2026, met samenwerkingspartners zoals Eneco, TVVL, Ennatuurlijk, Waternet en anderen.

TVVL, Techniek NL en het Rijksvastgoedbedrijf zijn opdrachtgever van het programma van eisen circulaire installaties in de utiliteit versie 2.0. Vorig jaar is tijdens de techniekdag een presentatie gegeven over de versie 1.2 van Merosch. Merosch heeft dit PvE in samenwerking met PHI factory en heel veel marktpartijen verder ontwikkeld tot een 2.0 versie. Het PvE 2.0 helpt de sector met:

• Minimale ondergrenzen en ambitieniveaus voor circulaire installaties
• Direct toepasbare eisen in ontwerpen, bestekken en uitvoering
• Geschikt voor nieuwbouw én grootschalige renovatie

In deze sessie nemen experts u mee in de actuele stand van zaken rond de GACS-verplichting die vanaf 2026 geldt voor grote HVAC-installaties, en de verwachte uitbreiding naar kleinere vermogens. We bespreken de belangrijkste ontwikkelingen met betrekking tot de invoering van de GACS plicht. Daarnaast presenteren we de ontwikkeling van de open source GACS-tool, die de sector gaat ondersteunen met een uniforme en gebruiksvriendelijke aanpak voor audits. Hierbij geven we een eerste blik op het proof of concept, dat later dit jaar wordt gelanceerd, en geven we aan hoe deze tool de praktijk gaat helpen om sneller, eenduidiger en toekomstbestendig te werken met GACS.