PvE Circulaire Installaties toegepast in de praktijk
Praktijktoepassing van PvE Circulaire Installaties is belangrijke volgende stap Tijdens de Dutch Green Building Week presenteerde de installatiebranche het Programma van Eisen Circulaire Installaties 2.0. In navolging daarop organiseerde de TVVL Expertgroep Circulaire Installaties een Q&A om in gesprek te gaan over de vervolgstappen. Hoe kunnen we met dit nieuwe PvE aan de slag? En hoe zorgen we ervoor dat opdrachtgevers van het PvE afweten en bereid zijn om meer circulaire producten te accepteren?
Tijdens deze online Q&A voerde Paul van Dorp, voorzitter van de TVVL Expertgroep Circulaire Installaties, in de studio het gesprek met Bart Advokaat, partner bij adviesbureau Merosch. Dit bureau ontwikkelde samen met Phi Factory het PvE Circulaire Installaties 2.0. Zij deden dit in opdracht van TVVL, Techniek Nederland en het Rijksvastgoedbedrijf, samen met een brede groep marktpartijen. Het PvE geeft opdrachtgevers en installateurs voor het eerst concrete houvast om circulaire eisen structureel in projecten op te nemen. De sector ziet dit als een cruciale stap richting een toekomstbestendige gebouwde omgeving. Voor de Q&A schakelden online een kleine dertig mensen in.
Sector met hoge milieubelasting
Dat we op een meer circulaire manier met grondstoffen en producten moeten omgaan, blijkt uit het enorme grondstoffengebruik in de bouwsector. De bouw is goed voor 40% van alle gebruikte grondstoffen in ons land en voor 25% van de totale afvalproductie. Binnen die percentages komt 30% van de installatiesector. Kortom, de bouwwereld heeft een hoge milieubelasting en de installatiesector heeft daarin een prominent aandeel. In zijn introductie tijdens de Q&A vertelde Advokaat dat er meerdere aanleidingen waren om de PvE Circulaire Installaties te ontwikkelen. “Sturen op circulariteit van installaties is nog beperkt mogelijk. Toch komt er vanuit Europa, al is het langzaamaan, wet- en regelgeving op gang. Wil je als bedrijf daarmee aan de slag, dan heb je nog niet zo veel aan de MPG database. Die is op dit punt onduidelijk en incompleet.” Volgens Advokaat is er al een groep opdrachtgevers in de bouwsector die steeds vaker circulariteit in hun aanbestedingen opnemen. Dat terwijl circulariteit voor veel producten in de installatiesector nog best complex is.
Drie verschillende klassen
“Toch kan er in de praktijk al veel”, ging Advokaat verder. Het PvE Circulaire Installaties maakt dit wat hem betreft niet alleen duidelijk, maar geeft ook een goede aanzet om te beginnen en biedt inzicht in wat er kan. Zo bevat het PvE drie klassen: A, B en C. Voldoe je qua maatregelen aan klasse C dan pluk je het ‘laaghangend fruit’ en voldoe je aan een soort ondergrens waar het circulariteit betreft. Bij klasse B toon je ambitie en maak je bewuste keuzes als het op milieubelasting aankomt. Met deze inspanning zet je al serieuze stappen. De eisen en voorwaarden die bij klasse A horen, zijn voor een belangrijk deel nog ‘toekomstmuziek’. Het zijn in elk geval uitdagende en stimulerende maatregelen die zeker niet altijd en voor iedereen haalbaar zijn. “Maar de eisen moeten uitdagend en toekomstgericht zijn,” zegt Advokaat, “omdat het PvE anders al snel achterhaald en te gemakkelijk zou zijn.” Het PvE bestaat uit vier hoofdstukken. Hoofdstuk 1 biedt de principes en uitgangspunten, hoofdstuk 2 behandelt klimaatinstallaties, hoofdstuk 3 de elektrotechniek en hoofdstuk 4 sanitaire technieken. Advokaat beaamt direct dat er, als het om circulariteit gaat, nog witte vlekken in het vakgebied zijn, maar dat komt doordat er nog onvoldoende kennis beschikbaar is.
Haalbaar maar uitdagend
Esther Loman, duurzaamheidsmanager bij Kuijpers, schakelde op afstand in bij het Q&A. Zij heeft al enige ervaring met het PvE en beaamde dat het ambitieniveau haalbaar is, maar wel een uitdaging als je aan veel van de eisen wil voldoen. “We moeten ons steeds afvragen of iets in een specifiek project haalbaar is en of we dat ook willen. Het zijn afwegingen die we per project maken.” Advokaat vindt het goed dat bedrijven ermee aan de slag gaan. “Dat is de volgende stap; we moeten het PvE nu echt in de praktijk gaan testen. Alleen dan brengen we dit project verder.” Een van de deelnemers aan de Q&A vroeg zich af of er een lijst of database bestaat van leveranciers die met hun producten aan de eisen uit de PvE voldoen. Hierop moest Advokaat ontkennend antwoorden. “Zo’n inventarisatie is lastig, ook doordat de markt nog zo snel verandert. We willen de markt uitdagen en dat houdt in dat er steeds nieuwe aanbieders bijkomen die aan de eisen voldoen, terwijl anderen weer afvallen. Daarom bevat het PvE ook eisen waarvan elke leverancier kennis kan nemen en uiteindelijk zelf besluiten of en hoe ze eraan kunnen voldoen.” Wel onderzoekt men inmiddels of bijvoorbeeld 2BA – het centrale artikelbestand voor de installatiebranche – informatie aan de producten in zijn database kan toevoegen ten aanzien van de eisen voor circulariteit. Maar zover is het nog niet. Wel kun je bij 2BA al op de eis ‘refurbished’ sorteren, waarop nu 600 producten naar voren komen. “Dat is een mooi begin”, aldus Advokaat.
Dit PvE is een startpunt
“Opdrachtgevers die met circulaire installaties willen beginnen, kunnen bijvoorbeeld een percentage herbruikbaar eisen, of eisen stellen aan losmaakbaarheid en levensduurverlenging”, ging hij verder. “Daarmee sluit je uit dat aannemers volledig voor nieuwe materialen kiezen.” Verder vertelde hij dat er vanuit Europa een CO2-belasting aankomt. Als die gangbaar is, kan dit ook in het PvE Circulaire Installaties worden verwerkt. Loman: “Ik zie dit PvE daarom echt als een startpunt, een manier om ‘van de kant af te komen’. Maar zeker niet als eindpunt.” Dit PvE markeert de start van het zogeheten ‘loop-model’. Stap één is ‘narrow the loop’, oftewel verminder het materiaalgebruik door bestaande in plaats van nieuwe producten te gebruiken. Uiteindelijk moet dit leiden tot ‘close the loop’ waarbij voor steeds meer producten geen nieuwe grondstoffen nodig zijn. “Dit PvE is bedoeld om partijen te informeren over circulariteit en om de vraag bij opdrachtgevers op gang te brengen. Daarnaast willen we ervaring opdoen met wat kan en wat niet kan en die ervaringen in de branche delen”, besluit Advokaat. “Koppel daarom jullie leerervaringen terug, en laat weten waar het PvE werkt en waar niet. Dat is essentieel voor het vervolg. Want dat er een PvE 3.0 komt, dat is wel zeker.”