Kennis en inspiratie voor professionals op drukbezochte TVVL Techniekdag
Op woensdag 26 november 2025 vond de TVVL Techniekdag plaats. In Stadion Galgenwaard lieten vakprofessionals zich door de vele sprekers informeren en inspireren. In onder meer de verschillende parallelsessies kwamen de ontwikkelingen en innovaties rond ieder vakgebied binnen de installatietechniek aan bod.
De bijzondere locatie voor deze TVVL Techniekdag was Stadion Galgenwaard, de thuishaven van FC Utrecht. De aanwezigen werden dan ook welkom geheten door niemand minder dan Jean-Paul de Jong, oud-speler en -trainer van de club. Dagvoorzitter Jochem Mark zocht met hem naar overeenkomsten tussen de voetbalwereld en onze technieksector. “Wanneer onvoldoende budget of bepaalde besluiten belemmeringen zorgen, kan jong talent nieuwe mogelijkheden bieden”, weet De Jong bijvoorbeeld uit ervaring. “Dat is voor de techniekbranche niet anders.”
Opgaven van Rijksvastgoedbedrijf
Na deze opening sprak keynote spreker Irene van Munster de zaal toe. Zij is directeur Vastgoedbeheer bij Rijksvastgoedbedrijf (RVB) en vertelde over de grote opgaven waar haar organisatie voor staat. Zo vragen de internationale spanningen om snelle gereedstelling bij defensie, waarvan het vastgoed ook tot de portefeuille van RVB hoort. Daarnaast zijn veel gevangenissen in Nederland aan renovatie toe, terwijl daar lang niet altijd voldoende budget voor is. En natuurlijk geldt de verduurzamingsopgave van heel Nederland ook voor alle gebouwen van RVB. Van Munster vertelde hoe industrialisatie, standaardisatie, digitalisering en investeringen in het eigen personeel de organisatie hierbij verder moeten helpen. Maar ze vroeg ook de zaal naar hun ideeën over hoe RVB deze uitdagingen kan aanvliegen.
B.J. Max Prijs
Een jaarlijks onderdeel van de TVVL Techniekdag is de uitreiking van de B.J. Max Prijs. Deze onderscheiding kent twee winnaars: een ‘jong talent’ en een ‘bewezen expert’. In de eerste categorie won Lisanne Bergefurt met haar onderzoek naar hoe werkplekdesign bijdraagt aan gezondheid. “In de ‘harde’ wereld van de installatietechniek is het goed dat ook de ‘zachte’ kant van binnenklimaat een plekje krijgt”, oordeelde de jury. De bewezen expert die de prijs in ontvangst mocht nemen was Kees Wisse. Met zijn onderzoek en kennisoverdracht aan vakgenoten weet hij volgende de jury voortdurend bruggen te slaan tussen theorie en praktijk.
Internationale spanningen en de installatiebranche
In de pauze konden de aanwezigen bijpraten, de bedrijvenmarkt bezoeken en een kijkje nemen op de tribunes van Stadion Galgenwaard. Daarna maakten zij een keuze voor één van de eerste vier parallelsessies. In de YOUNG TVVL-sessie in box 1 en 5 was de eerste spreker Jan Broeks, Vicevoorzitter Commissie Vrede en Veiligheid en voormalig Director-General International Military Staff bij de NAVO. Hij schetste hoe mondiale machtsverschuivingen de installatiesector beïnvloeden en vertelde hoe brancheorganisaties en bedrijven zelf in actie kunnen komen. Johan de Wit (Siemens) ging hier na de pauze op verder. Hij benadrukte het belang en de gevolgen van nieuwe kaders als de NIS2, CER en de CRA. Wie meer wil weten, kan zich aanmelden voor de TVVL Masterclass Cybersecurity in de Gebouwde Omgeving op woensdag 10 december.
Dakpotentiescan en Community Natuurlijke Installatieconcepten
In box 2 praatten Arnold van ’t Veld (Merosch) en Joris Voeten (Wageningen Environmental Research) de zaal bij over de ontwikkeling van de Dakpotentiescan, een tool die gebouweigenaren op een toegankelijke wijze een beeld geeft van de potentie van hun dak. De aanwezigen konden zelf meedenken en suggesties aandragen over hoe de tool er precies uit moet komen te zien. Daarna hielden Okan Türkcan en Roelant van der Putten een pleidooi om bij de verduurzaming van onze gebouwde omgeving meer te kijken naar oplossingen die gebaseerd zijn op natuurlijke principes, om zo minder materiaal en installaties te gebruiken. In dit kader is de Community Natuurlijke Installatieconcepten in het leven geroepen, waarbij zij hopen dat zoveel mogelijk mensen zich aansluiten.
Energie en netcongestie
Drie sprekers gingen in box 3 in op het onderwerp energie. Henry Lootens (expertgroep Elektrotechniek) schetste waar onze netcongestieproblematiek vandaan komt. Een belangrijke factor is dat er opwek ontstaat op locaties waar dit niet aansluit bij de vraag. Vervolgens liet Werner Vink (expertgroep Gebouwbeheer en -automatisering) zien hoe een batterij – naast peak shaving – ook kan worden ingezet voor prijshandel op de day-ahead markt. Tot slot vertelde Michiel van Bruggen (expertgroep Klimaattechniek) over de energieflexibiliteit van gebouwen. Door te ‘spelen’ met de schakeltijden van comfortinstallaties, kan ieder gebouw zijn duurzame energie slimmer inzetten en zo het net ontlasten.
Het belang van cybersecurity
Box 4 draaide om cybersecurity. Ezra Windhorst (Surelock) trapte af door aan de hand van de confronterende praktijk de gevaren te laten zien. Ethisch hacker Bas Labordus haakte hierop in door duidelijk te maken dat lang niet iedere organisatie en medewerker altijd alert is op deze gevaren. TVVL-docent Wim Slabbekoorn (Sauter) betoogde daarom tot slot dat installateurs in actie moeten komen. “Richt processen in, zorg voor updates, monitor omgevingen en blijf op de hoogte van relevante wet- en regelgeving, zoals de NIS2 en CRA. En schrijf je ook zeker in voor de Masterclass Cybersecurity van TVVL“.
Onderzoeken op het gebied van waterveiligheid
In box 6 informeerde onderzoeksinstituut KWR de zaal over verschillende lopende projecten. Zo vertelde Andreas Moerman over een drietal onderzoeken naar de legionellaveiligheid van (Z)LT-systemen. Vervolgens lichtte collega Mirjam Blokker, ook expertgroeplid Sanitaire Technieken, het project ST54 toe. Het doel van dit project is om referentiewoningen te definiëren, waarbij voor allerlei soorten woningen in Nederland uitgangspunten voor de leidingwaterinstallaties te vinden zijn. Zij vroeg de mensen tot slot om een bijdrage te leveren aan dit project, bijvoorbeeld in de vorm van tekeningen, inzichten en andere suggesties. Aan de hand van referentiewoningen met een bepaald type leidingwaterinstallaties, is men beter in staat te beoordelen welke invloed bijvoorbeeld waterbesparing heeft op het functioneren van een leidingwaterinstallatie.
Circulaire installaties
Het onderwerp circulaire installaties stond centraal in box 7. Nordin Oudshoorn vertelde over de ontwikkeling van het Programma van Eisen Circulaire Installaties. Het Programma van Eisen (PvE) Circulaire Installaties biedt richtlijnen en eisen voor het integreren van circulaire principes, met als doel de milieu-impact van installaties te minimaliseren. Esther Loman (Kuijpers) en Sofie van der Stap (Rijksvastgoedbedrijf) vertelde over de handreiking afvalarme bouwplaatsen met praktische stappen en een invulsjabloon voor een effectief afvalbeheersplan. En als laatste zoomde Stefan Brouwer in op het circulair werken met leidingsystemen. In dat kader ligt de focus nu op standaardisatie van leidingsystemen, het ontwikkelen van een retourketen en het onderzoeken van de meest circulaire leidingconcepten.
De deelnemers hebben een korte enquête ingevuld over Circulariteit. Deze kan hier nog online worden ingevuld. De expertgroep zal de resultaten gebruiken om komend jaar keuzes te maken voor nieuwe activiteiten.
GACS-tool
Tot slot box 8, waarin Dennis Verschoor en Werner Vink de 0.9-versie van de GACS-tool presenteerden. Deze tool bepaalt of een gebouw moet voldoen aan de GACS-richtlijnen, zoals beschreven in de EPBD IV. De twee sprekers demonstreerden de tool, waarbij duidelijk werd dat de interpretatie van de GACS-eisen nog veel vragen oproept. Ook werd duidelijk dat er vanuit de branche veel waardering en interesse is voor de tool, die naar verwachting in het eerste kwartaal van 2026 wordt gepubliceerd. Wie meer wil weten, vindt Verschoor en Vink in de GACS Groep op KUBR.nl.
Winnaar REHVA Student Competition
Het laatste vaste onderdeel van de Techniekdag is een presentatie van de winnaar van de Nederlandse REHVA Student Competition. Dit was Zahra Tabatabaei Mirhosseini, die de zaal meenam in haar afstudeeronderzoek naar load shifting door slimme regeling van de binnentempratuur. Het programma werd afgesloten met de klimaatmusical ‘Wie de f*ck heeft dit gedaan?’ van De Amazones. Hierna was het tijd voor het buffet, waarbij voor de aanwezigen nog volop gelegenheid was om te netwerken.
TVVL kijkt terug op een succesvolle editie van de TVVL Techniekdag. Reserveer 24 en 25 november 2026 alvast in de agenda, een plek waar kennis, ontmoetingen en start van nieuwe initiatieven centraal komen te staan.
