Energiehuishouding flexibiliseren: zo doe je dat

“Netcongestie is voor bedrijven momenteel drijfveer nummer één om te flexibiliseren met energie. Veel ondernemingen willen elektrificeren, maar hebben een beperkte contractcapaciteit Zij willen daarom hun contractwaarde uitbreiden, maar dat lukt niet. Zij moeten dus binnen het bestaande contract met de netbeheerder zien te opereren. Wij helpen bedrijven binnen de contouren van dat bestaande contract wél die uitbreiding te doen.  Waar problemen zijn, liggen ook kansen.

Met de data over je energieverbruik kun je – vóór het starten met een slim energie management systeem (EMS) – inzicht verschaffen wanneer je over je contract heen gaat. Vervolgens kun je simuleren welke maatregelen je neemt om het verbruik te verlagen of slimmer in te plannen in de tijd. Ik zie bijvoorbeeld op all electric locaties met wintercongestie dat ongeveer een derde deel van het piekverbruik in de warmtevraag zit. Dit is flexibel te sturen. Nog een derde deel zit in de apparatuur zoals computers, lampen en serverruimtes. Daar valt niet mee te sturen.  Je wil niet in het donker zitten. Het laatste deel zit in laadinfrastructuur.

Voor all electric bedrijven met een laadplein is er ruimte om met zo’n twee derde deel van het piekvermogen te flexibiliseren. Die pleinen worden steeds groter, waardoor ze ook een groter beslag leggen op het totale energieverbruik. Ik schat in dat die pleinen voor 95% van de tijd reactief worden aangestuurd, dus niet voorspellend. Daar valt veel winst te behalen. Dit vraagt om een oplossing waarbij je al je systemen in één EMS integreert.  En niet meer reactief regelt, naar proactief en anticiperend.

Er moet een samenspel ontstaan tussen het gebouwbeheersysteem en de systemen die daar tegenaan geplakt zijn, zoals zonnepanelen, het laadplein, de warmtepomp en een batterij. Je kunt dan met die verschillende systemen gaan communiceren om ze optimaal in te zetten, afgestemd op de momenten dat er veel of weinig zonneschijn zal zijn. Dat slimme, voorspellende samenspel zorgt ervoor dat je binnen je contractwaardes blijft, minder energie verbruikt, je comfort behoudt en minder kosten en CO2 uitstoot.”

“Het hele energielandschap wordt steeds complexer. We moeten energievraagstukken daarom integraal benaderen. Als je bij je bedrijf bijvoorbeeld zonnepanelen  plaatst,  ben je er  niet met het bekijken van alleen die zonnepanelen-case. Want het heeft  direct impact op de rest van je energiehuishouding en dus de hoeveelheid elektriciteit die je op bepaalde momenten afneemt. Pak je energiehuishouding dus integraal aan. Dat alles vraagt eerst om een energie-routekaart en een logische volgordelijkheid van de stappen die je wilt en kunt nemen. Als bedrijf doe je er daarom goed aan om eerst op een wat abstracter, strategisch niveau een plan te maken . Wat voor installaties heb je nu? En hoe flexibel kan je zijn en wil je het systeem in de toekomst hebben, wat is je ambitie? Het is belangrijk om jezelf eerst dat soort vragen te stellen. Kijk dan vervolgens eerst naar laaghangend fruit: welke maatregelen kun je op korte termijn nemen? En wat kun je op de middellange termijn doen?

Bij een integrale aanpak horen ook installaties bij die met elkaar kunnen ‘praten’. Zonnepanelen moeten kunnen communiceren  met bijvoorbeeld een gebouwbeheersysteem. Dat systeem moet wederom communiceren met een batterij en een module die de energieprijzen op de markt in de gaten houdt. Dit alles  vraagt behoorlijk wat van de installatiewereld.

Binnen Unica werken de verschillende clusters daarom met elkaar  samen om tot een goed eindproduct te komen voor de klant. Wil iemand bijvoorbeeld zijn gasketel vervangen voor een warmtepomp? Wij stellen dan de vraag: wat wilt u met die warmtepomp? Wat en wanneer moet er gekoeld of verwarmd worden? Past dat in het plaatje van de gehele verduurzaming van het gebouw? En waar wil je naar toe? Door goed door te vragen kunnen wij meedenken met de klant en een goed advies geven.  Je kunt tegenwoordig niet zomaar klakkeloos alleen een keteltje vervangen. Misschien is het wel beter om hier eerst een hybride  ketel op te hangen  en eerst andere stappen te nemen omdat de klant daarmee uiteindelijk veel beter geholpen is op middellange termijn.”

“We hebben een elektriciteitsnetwerk waarin er altijd voor iedereen voldoende vermogen was. Maar tegenwoordig is continuïteit van stroomvoorziening niet meer vanzelfsprekend. Stroom komt voor een groot deel met de zon en de wind en dat gaat met pieken en dalen. De continuïteit is dus niet geborgd. Dat zijn we niet gewend. Er liggen vraagstukken op tafel waarbij we met beperkt vermogen méér moeten gaan doen, nu Nederland in snel tempo elektrificeert. Als branche moeten we daarom onze blik verleggen. Lange tijd hadden we vooral oog voor veiligheid. Dat blijft belangrijk, daarnaast zullen we ook naar capaciteiten de kwaliteit van stroom moeten kijken.

Door vervuiling gaat de kwaliteit van de stroom achteruit. Dan is er wel stroom maar je krijgt niet het vermogen waar je als klant voor betaalt.  Dat verlies kan zomaar 10 tot 30 procent van je netaansluiting zijn. We kijken daar te weinig naar, terwijl stroomvervuiling op te lossen valt. Met een meting kom je er vrij snel achter of er stroomvervuiling is. Bijvoorbeeld door faseverschuiving, waarbij de drie fasen van een aansluiting niet gelijkelijk worden belast. Of door blindstroom, die wel door kabels heen loopt maar niet kan worden verbruikt. Dat vermogen kun je met een aanpassing vrijmaken, waardoor je als klant misschien geen netverzwaring nodig hebt.

Helaas zijn er nog niet zo veel installatiebedrijven die hiervoor de juiste mensen en de apparatuur hebben. Dat heeft alles te maken met die visie vanuit het verleden: er was stroom in overvloed. Dat is jammer, want door goed te meten en te inspecteren kun je al snel extra vermogen realiseren. Het is slechts de eerste stap naar meer vermogen, maar wel een belangrijke stap.

Met dezelfde meting krijg je ook een goed beeld van het verbruik van elektriciteit. Waar en wanneer er verbruikt wordt, door welke installaties. Dat is belangrijk, want dan kun je het verbruik ook goed gaan sturen met een energie management systeem. Het oplossen van netcongestie gaat vooral over het afvlakken van pieken in verbruik.”