Dynamische klimaatbeheersing voor musea en kunstdepots

Veel musea hanteren een hoog circulatievoud vanwege collectiebehoud, waarvan het grootste gedeelte recirculatie. De huidige COVID-19 pandemie vraagt voor meer ventilatie in plaats van recirculatie. Echter, dit is niet zomaar mogelijk voor musea: de hoge luchtdoorspoeling van de ruimten middels ventilatie én strenge klimaateisen zouden resulteren in een extreem hoge energievraag. Bovendien zouden de klimaateisen vaak niet gehaald worden, omdat de capaciteiten van de luchtbehandelingscomponenten ontoereikend zijn. Dit artikel beschrijft hoe gezondheid en energie-efficiëntie, met aangetoonde besparingen van 50%, hand in hand gaan met het concept van dynamische klimaatbeheersing.

Ontwikkelingen in klimaateisen voor het erfgoed
Klimaatbeheersing in musea en andere erfgoedinstellingen heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt in de 20ste eeuw. In 1990 lanceerde het toenmalige ministerie van Gezondheid en Cultuur het Deltaplan. De reden voor het Deltaplan voor Cultuurbehoud kwam voort uit een enorme achterstand in collectiebehoud. Na een inventarisatie bleek dat de toestand van de Collectie Nederland bijzonder slecht was. Er is toen fors geïnvesteerd in het op niveau brengen van de algehele preventieve conservering, waaronder het binnenklimaat. In het Deltaplan waren geen klimaatrichtlijnen opgenomen, dus werden nieuwe eisen [1] ontwikkeld op nationaal niveau. Deze eisen waren zelfs strikter dan de internationale ontwikkelingen daarvoor op het gebied van klimaateisen [2]. De rasse schreden in de installatietechnologie in de tweede helft van de 20ste eeuw zien we duidelijk terug in de klimaatprestaties die musea in de praktijk nastreefden: De toegestane afwijkingen in de ruimte en fluctuaties in de tijd – zowel over seizoenen als dagen – werden steeds kleiner en de uitgangspunten voor temperatuur en
RV van 21°C en 50% RV waren als gebeiteld in steen. Een stabiel én uniform klimaat zou gerealiseerd worden door, respectievelijk, vaste setpoints en een hoog circulatievoud (veel doorspoeling van de ruimte met lucht), waarvan het merendeel recirculatie.