Download dan direct de PDF of lees eerst het beknopte overzicht
In de loop van de laatste halve eeuw was de zon actiever dan hij in duizenden jaren daarvr geweest is. Explosies zoals zelden eerder gezien waren traden op en het uitgestoten gas omhult het planetenstelsel. Dit kan de temperatuur op aarde benvloeden. Is een afkoeling aanstaande?
De zon is een gloeiende gasbol met een middellijn van 1,4 miljoen km. De buitenkant heeft een temperatuur van bijna 6.000 graden; in het centrum is dat ca. 16 miljoen graden. Wat wordt met zonsactiviteit bedoeld? Een afbeelding van de zon toont een ronde bol met daarop een aantal vlekken. Sommige vlekken leven lang, enkele weken en in uitzonderingsgevallen een of meer maanden; de meesten verdwijnen na enkele uren of dagen. Die vlekken zijn de zetel van zeer sterke magneetvelden, velden die tot tienduizend keer sterker kunnen zijn dan het aardse magneetveld aan de noord en zuidpool. In de buurt van die vlekken komen gebieden voor die iets heter zijn dan normaal. Ze stralen ultraviolet licht uit. Maar dat is niet de belangrijkste. In de buurt van de vlekken treden vaak uitbarstingen op: de zo genoemde zonnevlammen en de nog veel sterkere Coronale Massa Emissies. Daarbij worden enorme hoeveelheden gas, massa’s van de orde van tientallen biljoenen kilogrammen met snelheden van 500 tot 2.500 km per seconde, de wereld ruimte ingeschoten. Een gemiddelde Coronale Massa Emissie (CME) heeft een energie vergelijkbaar met tien miljard Hiroshima atoombommen. Het aantal uitgestoten CME’s varieert tussen één per twee dagen tot drie per dag.
Auteur(s): C. de Jager
Lees verder in PDF.