CO2 als indicator voor ventilatiekwaliteit versus CO2 als ontwerpcriterium
Download dan direct de PDF of lees eerst het beknopte overzicht.
Niet alleen in onze buurlanden is er beleid hoe om te gaan met ventileren, maar nu ook in Nederland wordt er ruimer aandacht aan geschonken, onder andere vanuit de campagne ‘Ventileren Zo Gedaan’ [1] en het Rapport ‘Ventilatie in relatie tot COVID-19 en een goede binnenluchtkwaliteit [2;3]. CO2-meters worden daarbij vaak genoemd om een indicatie te krijgen of er voldoende geventileerd wordt.
Ventileren is bedoeld om luchtverontreinigingen in het binnenmilieu te verdunnen en te verwijderen. Luchtverontreinigingen kunnen veroorzaakt worden door de ruimte, denk aan (toxische) emissies uit materialen en apparaten (bijvoorbeeld vluchtige organische stoffen), maar ook aan micro-organismen (bijvoorbeeld bacteriën, gisten en schimmels). Luchtverontreinigingen kunnen ook vanuit de buitenlucht komen, bijvoorbeeld ultra fijnstof. Mensen verontreinigen zelf ook de
lucht. Denk aan (i) bio-effluenten (bijvoorbeeld CO2), waarbij individuele activiteiten van mensen (bijvoorbeeld rusten, lichte inspanning, zware inspanning) de hoogte van de productie bepalen en (ii) het uitstoten van virussen (bijvoorbeeld het coronavirus) waarbij stemgebruik (bijvoorbeeld spreken, stem verheffen, schreeuwen, zingen) en het ademhalingsvolume mede de hoogte van de productie van aerosolen bepalen die virusmateriaal kan bevatten. Om die reden kan de luchtkwaliteit van een binnenruimte in principe niet uitsluitend beoordeeld worden door enkel het meten van CO2-concentraties. Wel kan het meten van de CO2-concentratie iets vertellen over de ventilatiekwaliteit, mits bekend is wat de context is waarbinnen gemeten is. Een belangrijk discussiepunt hierbij is de eenheid van de ventilatie-eis. Wordt er een eis per persoon gesteld of een ventilatie-eis op ruimteniveau. Aangezien luchtverontreinigingen ook door de ruimte veroorzaakt kunnen worden of door individuele activiteiten en individuele uitstoot van virusdeeltjes, is het pleidooi om niet alleen eisen te stellen per persoon, maar ook op ruimteniveau de ventilatie te laten meewegen. Als de bezetting in een ruimte verlaagd wordt omdat de CO2-grenswaarde wordt overschreden dan zal daardoor de CO2-concentratie lager worden. Maar dit geldt niet voor de concentratie aan luchtverontreinigingen veroorzaakt door bijvoorbeeld de ruimte of door persoon-gerelateerde verontreinigen die van persoon-tot-persoon verschillen (bijvoorbeeld de uitstoot van virussen). Voor de volledigheid, sommige persoon-gerelateerde verontreinigen tussen personen zijn onderling van eenzelfde orde van grootte (denk aan CO2-productie) en andere persoon-gerelateerde verontreinigen kunnen sterk verschillen tussen personen (denk aan virus-uitstoot).
Auteur: Dr.ir. F. (Francesco) Franchimon – Franchimon ICM, dr.ir. M.G.L.C. (Marcel) Loomans (TU Eindhoven)