Terugblik Waterstof Experience Center

John Lens, directeur TVVL TVVL loopt al een tijd rond met de gedachte om iets ‘extra’s’ te doen. De ontdekking van waterstof als nieuwe energiedrager. Bijvoorbeeld antwoord op de vraag geven of het veilig door de leiding kan. KIWA heeft testopstelling gebouwd met diverse toepassingen. Er is een Tiny Waterstofhuis gebouwd in Hoogeveen in samenwerking met Alfa college Hoogeveen, installatiebedrijven en leveranciers. Dit zijn mooie initiatieven. De uitdaging ligt in het op zoek gaan naar enthousiasme bij het grote publiek en het wegnemen fabels met betrekking op de toepassingen van waterstof. 

Henk Willem van Dorp, Voorzitter Waterstofcommunity TVVL vult aan en benoemt het leersysteem: Ik hoor en ik vergeet. Ik zie en ik onthoud. Ik doe en ik begrijp. We moeten waterstof echt betekenis gaan geven.  In de jaren ’60 werd waterstof bijgemengd voor stadsgas, maar we zijn dat inmiddels vergeten. De boodschap moet zijn: ‘Maak waterstof uniek in de omgeving. Na NEMO, Naturalis is het tijd voor het Waterstof Experience Center!’ 

Waterstof wordt als duur benoemd, maar kernenergie is toch eigenlijk veel duurder? Hoe leggen we het uit en nemen we onze beleidsmakers mee in het verhaal. De wens is om als onafhankelijk kennisplatform het publiek waterstof laten ontdekken. Er moet ruimte zijn voor het complete verhaal.  Energie is een belangrijk onderwerp. Nu de vraag hoe gaan we samen op reis? 

TVVL heeft een drietal partijen gevraagd om ons te laten inspireren en kennis te laten nemen van de ontwikkelingen. Kennis die we kunnen meenemen op deze reis. 

Michiel Raaphorst, V8 Architects Er is al veel te zeggen voor het Waterstof Experience Center concept. V8 Architects hebben een ontwerp gemaakt voor het Nederland paviljoen in Dubai. Als presentatie een oplossing voor de toekomst. Het Nederland Paviljoen 2020 project: Water, energie en voedsel oogsten uit de woestijn in een circulair systeem. Dat sprak tot de voorbeelding. Aboutaleb, burgemeester Rotterdam was zeer enthousiast en vroeg of dit niet in Rotterdam kan neergezet worden. Het paviljoen verplaatsen is een onmogelijke taak. We zoomen in op het M4H gebied in Rotterdam. Dit gebied, met een nog vast te stellen bestemmingsplan, moet een combinatie van o.a. werken en wonen worden. V8 Architects werkte hiervoor een paviljoen ontwerp uit boven op de oorspronkelijke kolenbak van een niet meer bedrijf zijnde energiecentrale.  Energie en mobiliteit moeten centraal komen te staan in het M4H. Oftewel een powerdistrict. Hoe kan vanuit deze ambitie er worden toegewerkt naar een model?

V8 Architects ging aan de slag, vanuit de inpassing van de techniek. Refererend aan het boek van Jule Verne over stadsgas. Het is niet eng, maar we zijn het vergeten…  laat het principe ‘Back to the future’ gelden.  Er wordt bewust gebruik gemaakt van hout, hout is namelijk van alle tijden. Daarmee wordt de fysieke omgeving gecreëerd.  De ruimte is bedoeld als verbeelding van de machine, een labotorium. Daarbij is het doel het zichtbaar maken van het proces. Een ruimte is niet slechts een huls,maar een ruimte die het verhaal vertelt. Dit is gevat in een illustratie, waarbij aan één zijde de installatie zichtbaar is en aan de andere zijde ruimte is voor een conferentiezaal. 

Albert van der Molen, Stedin  Het CE Delft heeft een aantal scenario’s geschetst voor de toekomstige energievoorziening 2030. Daarin moet Stedin zich gaan bewegen. Stedin heeft een bedrijfsschool. Er ligt een behoorlijke opgave om op dit moment zo’n 1000 gasmonteurs in beweging te krijgen.  Bij Stedin is er een kopgroep van 10 monteurs die bijgeschoold zijn op het gebied van waterstof. Deze groep werkt aan en met waterstofinstallaties. Dit gebeurt momenteel in pilots, zoals in Rozenburg. Inwoners van Stad aan ’t Haringvliet stemmen in juni 2023 of de stad aardgas vrijgemaakt mag worden. Stemt het merendeel voor dan biedt Stedin een collectieve oplossing om te verwarmen met groene waterstof.

Een vervolgstap vanuit de pilots is het opzetten van een Waterstof Experience Center, waar onderzoek en praktijkkennis bij elkaar gebracht kan worden. Het advies is zeer zeker om als TVVL de installatiebranche mee te krijgen, anders wordt het net zo’n verhaal als vroeger. Albert benoemt het voorbeeld waarbij hij een ontmoeting had met een gepensioneerd medewerker van een cv-ketelfabrikant bij het pilotproject in Rozenburg. Die benoemde het voorbeeld toen de HR- ketel ooit werd ontworpen en gebruiksklaar was, duurden het zeker nog jaren voordat het volledig op de markt geïntroduceerd was. Dit omdat de installateurs onvoldoende qua kennis waren meegenomen. Het zou zonde zijn als dit bij waterstof ook het geval is. 

Peter Slavenburg, Northernlight  Northernlight heeft in opdracht van TVVL een inspiratiedocument in samenwerking met Rob van Hattum opgesteld. “Het creëren van bewustwording dat waterstof een duurzame en veilige energiedrager is: essentieel voor de energietransitie.” Is het doel. 

Allereerst bepaal wie je doelgroep is, wat is je bereik zowel online en offline, welke taal spreekt men en voor welke leeftijd. In de vervolgstap bepalen wat de doelgroepen met elkaar gemeen hebben.

Het bereik kan worden vergroot door bijv. pop-up locaties. Starten met een overzicht van stakeholders en welke initiatieven er momenteel spelen zijn in Nederland. Conceptbeleving over de hele wereld. Voorbeelden te over zoals  Hydrogen City in Japan, een Hyundai die heel sterk is in zijn experience center voor automotive, het Enel center in Italië. 

Belangrijke elementen hiervoor zijn Inspiratie -> geloofwaardigheid -> empathie -> empowerment. 

In de conceptuele verkenning voor het Waterstof Experience Center is er ruimte voor pop-ups en/of roadshows. Een voorbeeld van pop-ups zijn de tijdelijk omgebouwde wachtruimtes op treinstations in Nederland.  De verhaallijn van het Waterstof Experience Center moet de urgentie duiden. ‘De wereld wordt overstroomd door energie. Probleem: Hoe sla je ’t op?  Omzetting naar groene waterstof een oplossing!’ Durf tegelijkertijd te benoemen dat er een lange weg te gaan is. Laat technieken de revue passeren en creëer een vriendelijke, open setting om elkaar te ontmoeten. Een bezoekerservaring creëert men aan de hand van een emotionele reis geen technische beleving. 

Discussie Yolanda: Wat te doen met diverse locaties waar wordt opgeleid bijv. in het Groene Hart? Maak een onderscheid tussen formele en informele educatie. De vraag is of je opnieuw zaken moet ontwikkelen en/of gebruik kan maken van bestaande zaken. Context moet groter zijn dan alleen een paviljoen in Rotterdam. Het waterstof visiting center in Sacramento, USA  wordt benoemd. Men komt daar met kennis uit.  Met waterstofbussen vanuit het Groene Hart naar Rotterdam wordt als voorbeeld genoemd. Maak gebruik van het netwerk /stakeholders, verzamel die om je heen.

Het is toch meer dan opleidingen (Réne de Schutter)? Dat zie je nog niet terug bij Stedin.

De grootste zorg is het vinden van voldoende personeel voor de energietransitie. Daar moet je nu al mee bezig zijn en dus ook bij de allerjongsten. Dit concept kan hun keuze beïnvloeden om te kiezen voor techniek of juist niet. Shell en andere organisaties zijn daar volop mee bezig. 

Northernlight, Peter Slavenburg: De mens heeft een verhaal nodig. Mens als ‘mens’ aanspreken om daarna een keuze te maken op professioneel gebied/opleiding. Inspiratie kracht v.d. natuur gebruiken aldus Michiel, V8architects.  

Sven, Wijtechniek: Waar willen we naar toe? Het hele publiek, politiek?

Allereerst moet het draagvlak worden gecreëerd, bij de consument dus.  Aanvullend realiseer je dat groene waterstof een informatieachterstand heeft. Doelgroep komt voor verschillende vragen. Op welk detailniveau worden die beantwoord. Pixar verhaal spreekt iedereen aan. Denk bijv. ook aan Klokhuis. Een gelaagde informatievoorziening die een ervaring meegeeft.

Het Waterstof Experience Center laten passen in het energiesysteem. Bepaal wat je laat zien. Past hier bijvoorbeeld een groep (bijv. start-ups) bij die afzonderlijk van hun bedrijf kunnen werken in een hightech omgeving?

Einde discussie

Sluiting:

WEC onmisbaar?!; Is dit onzin of geen onzin! Wat kunnen we hieruit halen en hoe kunnen we een volgende stap zetten? Zie het als een reis en alleen is saai, dus wie gaat ermee? We gaan de mensen die tekenen actief benaderen. Hoe ziet de installatiebranche eruit.  Rob van Hattum, van o.m. Tegenlicht is enthousiast en tekent mee. Ook Roland de Graaf (Uniresearch)had hier graag gezeten. Hij heeft leerfabriek Dordrecht financieel mede mogelijk gemaakt.  

Dank aan V8 (M4H) Stedin en Northernlight en uiteraard de waterstofcommunity.

Redactionele noot:

Opmerkingen uit de bijeenkomst zijn verzameld en deels verwerkt in het verslag. Dank voor het tekenen van de intentieverklaring en we zien graag een korte toelichting waarom je de intentieverklaring hebt getekend en welke bijdrage jouw bedrijf zou kunnen leveren.

Onderstaande 23 aanwezigen hebben de intentieverklaring getekend.