Download dan direct de PDF of lees eerst het beknopte overzicht.
Derde generatie domotica is ontwikkeld om kwetsbare doelgroepen, zoals ouderen met dementie, langer zelfstandig te kunnen laten wonen. Ook ontlast de technologie direct betrokkenen. In tijden van toenemende vergrijzing kan deze technologie grote voordelen bieden. Toch verloopt de verspreiding en implementatie in de praktijk niet zonder slag of stoot. Hoe denken betrokkenen en potentile gebruikers over deze specifieke vorm van domotica? Welke voordelen en nadelen zien zij? En hebben zij tips voor de implementatie van deze technologie? Deze vragen zijn onderzocht bij Stichting de Wever in Tilburg, waar de implementatie van het derde generatie domoticasysteem UAS (Unattended Autonomous Surveillance) wordt voorbereid.
Met de toenemende vergrijzing en ontgroening, en de daarmee samenhangende toename in de chronische gezondheidsproblematiek [1], neemt de vraag naar slimme oplossingen binnen de zorg toe. Een belangrijk en in aantal toenemend gezondheidsprobleem dat vele ouderen treft is dementie [2]. Dementie leidt in vele gevallen, door het ontstaan van incidenten waaronder acute (gevaarlijke) situaties, tot opname in een ziekenhuis of verpleeghuis. En van de belangrijkste redenen tot opname in een verpleeghuis is de te hoge last voor de mantelzorger, waardoor thuis blijven wonen niet langer mogelijk is. Het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft berekend dat uitstel van opname grote kostenbesparingen met zich meebrengt, naast de voordelen voor de persoon met dementie. Een uitstel van een jaar verpleeghuis bespaart per persoon 16.000 euro. Om uitstel op een verantwoorde wijze mogelijk te maken, is het noodzakelijk gevaarlijke en gezondheidsbedreigende situaties zo veel mogelijk te voorkomen. Twee belangrijke risicos waar een persoon met dementie mee te maken heeft, zijn vallen en verdwalen buitenshuis. Beide risicos leggen ook een grote druk op de mantelzorger, die permanent op zijn of haar hoede moet zijn en de persoon met dementie moeilijk alleen kan laten. Juist dat laatste maakt de zorglast zeer zwaar.Klassieke alarmering bij vallen is bij een persoon met dementie veelal niet toereikend. Deze vorm van alarmering wordt ook wel eerste generatie domotica genoemd en gebeurt veelal met behulp van een halszender. Halszenders worden vaak vergeten of men is op het moment van een incident niet bij machte actief te alarmeren. Voor deze mensen zou het derde generatie domotica systeem, gebaseerd op ambient intelligence techniek, veel geschikter kunnen zijn. Dit zogenaamde UAS (Unattended Autonomous Surveillance) systeem bestaat uit een sensorennetwerk in de woning, gekoppeld aan een kleine computer. Dit door TNO ontwikkelde systeem is binnen de organisatie Zorgpalet BaarnSoest eerder getest bij een groep alleenwonenden met dementie, die een indicatie voor opname in een verpleeghuis hadden [3]. Dit systeem maakt het mogelijk te alarmeren bij valincidenten, door het registreren van bewegingssignalen en het ontbreken daarvan. Ook is het mogelijk met dit systeem te registreren wanneer een persoon onbedoeld de woning verlaat. In beide gevallen kan gepaste hulp worden geboden, via een signaal naar de ambulante zorgverlener. Op die manier zou ook de zorg om de veiligheid van de partner verminderen en daarmee de bewegingsvrijheid.
Auteur(s): Drs. S.T.M. (Sebastiaan) Peek, Promovendus, en dr. E.J.M. (Eveline) Wouters, Associate Lector, Lectoraat Health Innovations and Technology, Fontys Paramedische Hogeschool; drs. B.W.J.M. (Ben) Janssen, Programmamanager dementiezorg bij Stichting de Wever