Download dan direct de PDF of lees eerst het beknopte overzicht.
Waar bij systemen voor ruimteverwarming op alle fronten aandacht is voor innovaties, is er bij tapwatersystemen onbekendheid met nieuwe ontwerpmethoden en innovatieve systemen. Dit terwijl het energiegebruik voor warmtapwater van een nieuwe eengezinswoning inmiddels ongeveer gelijk is aan het energiegebruik voor verwarming. Er zijn legio mogelijkheden om het primaire energiegebruik voor het bereiden van warm tapwater te verminderen en er zijn innovatieve bedrijven die hiervoor systemen introduceren. In een eerder artikel [1] zijn diverse mogelijkheden beschreven. Dit artikel recapituleert de belangrijkste maatregelen en beschrijft vervolgens een energie- efficiënt concept voor warmtapwaterbereiding op basis van collectieve warmtepompinstallatie, aangevuld met lokale boosterwarmtepompen.
Uitgangspunt bij het ontwerp van warmtapwatersystemen is altijd dat op een veilige, comfortabele manier voorzien kan worden in de warmtapwaterbehoefte. In de ontwerpfase worden keuzes gemaakt die een grote impact kunnen hebben op het energiegebruik van de gerealiseerde installatie. Enkele aanbevelingen en maatregelen voor een goed ontwerp en een goede uitvoering van de warmtapwatersystemen worden hier kort beschreven. Alleen warm water waar nodig. Zorg dat warmtapwater alleen daar beschikbaar is waar het echt nodig is. Warm tapwater bij de wastafel op een toilet is bijvoorbeeld niet noodzakelijk. Ergonomische sanitaire voorzieningen. Gebruik sanitaire voorzieningen die zo zijn ontworpen dat verspilling van warm tapwater voorkomen wordt. Een voorbeeld hiervan is een éénhendelmengkraan die in de centrale stand koud water levert of waarbij een lichte fysieke barrière overwonnen moet worden voordat warmwater geleverd wordt. Geen hogere druk dan nodig. Zorg dat de druk aan het tappunt niet hoger is dan nodig. Een hogere druk gaat gepaard met hogere volumestromen en dus meer (warm)waterverlies. Geen of korte circulatieleidingen. Voorkom circulatiesystemen of zorg in het ontwerp voor zo kort mogelijke circulatieleidingen door een weloverwogen combinatie van uittapleidingen, lokale warmtapwaterbereiding en circulatieleidingen. Isoleren. Door de vaak hoge temperaturen in het warmtapwatercirculatiesysteem zijn de energieverliezen groot. Isoleer daarom de leidingen die deel uitmaken van het circulatiesysteem. In de herziene uitgave van ISSO 55 wordt een minimale isolatiedikte van 35 mm voorgeschreven. Zorg daarnaast voor isolatie van appendages en beugels zonder koudebrug. Bij de realisatie is een nauwgezette uitvoering van de isolatiewerken essentieel. Warmte terugwinnen. Onderzoek de mogelijkheid om warmte terug te winnen. Bij douches en soms ook bij speciale toestellen (grootkeukenafwasmachines bijvoorbeeld) zijn hier vaak mogelijkheden voor. Naast de voornoemde ‘best practice’-technieken zijn er technieken die al wel mogelijk, maar zeker nog niet gebruikelijk zijn: Slim regelen. Door bij het laatste op het circulatiesysteem aangesloten tappunt een temperatuursensor te plaatsen, kan ervoor gezorgd worden dat het circulatiesysteem alleen in werking is als de temperatuur op dit punt lager is dan 60°C. Daarbij wordt overigens niet voldaan aan het voorschrift uit NEN 1006 dat de temperatuur van het circulatiewater bij de boiler hoger moet zijn dan 60°C. Dubbel voeden. Bij piekbehoefte kunnen de TVVL Magazine | 03 | 2015 SANITAIRE TECHNIEK 25 tappunten ook gevoed worden vanuit de circulatieleiding. Hierdoor kunnen de warmtapwaterleidingen die deel uitmaken van het circulatiesysteem kleiner gedimensioneerd worden, met dus minder warmteverliezen. Warmtapwaterleiding en circulatieleiding in één isolatieschil. Door de warmtapwaterleiding, die deel uitmaakt van het circulatiesysteem, en de circulatieleiding in één isolatieschil te plaatsen, vermindert het verliesgevend oppervlak. Ook bijvoorbeeld het buis-in-buiscirculatiesysteem plaatst de warmtapwaterleiding en de circulatieleiding in één schil.
Auteur: Ir. M. (Michiel) van Bruggen, de Energiemanager; E. (Erwin) Janssen, Nathan Group