Download dan direct de PDF of lees eerst het beknopte overzicht.
Invloed op comfort, gezondheid en productiviteit.
In negen moderne kantoorgebouwen is onderzocht wat de invloed is van het wel of niet beschikken over thermostaatknoppen, te openen ramen en andere controlemiddelen op het comfort, de gezondheid en de (zelfingeschatte) productiviteit van gebouwgebruikers. De nadruk in dit artikel ligt op de relatie tussen ervaren controle over het binnenklimaat (perceived control) en het effect ervan op kantoorwerkers. In een eerder artikel over dit veldonderzoek [3] is beschreven hoe de aard en kwaliteit van controlemiddelen (available control) en het gebruik ervan (exercised control) van invloed zijn op de ervaren controle over het binnenklimaat. Hierin zijn ook de uitkomsten van fysische metingen (betreffende het effect van thermostaat verstellingen) gepresenteerd.
Verschillende buitenlandse onderzoeken hebben aangetoond dat het wel of niet hebben van controle over het eigen binnenklimaat beïnvloedt hoe dat binnenklimaat ervaren wordt (zie bijvoorbeeld [1, 11, 8 en 6]). Veldonderzoeken in o.a. Engeland, de Verenigde Staten en Australië hebben aangetoond dat reacties op zintuiglijke prikkels (stimuli), bijvoorbeeld geïnitieerd door een suboptimale temperatuur, wijzigen wanneer degenen die hieraan blootgesteld worden controle hebben over deze prikkels [10 en 5]. In [2] is een conceptueel model beschreven dat voortborduurt op deze zogenaamde ‘adaptieve theorie’ en het door [11] ontwikkelde personal control model. Het model is weergegeven in figuur 1. Het basisidee is dat niet alleen sec een oncomfortabel hoge of lage temperatuur of bijvoorbeeld een overdosis aan verontreinigingen in de binnenlucht het comfort, de gezondheid en de productiviteit beïnvloeden. In plaats daarvan wordt aangenomen dat behalve puur fysische en fysiologische aspecten ook psychologische en contextuele aspecten een rol spelen. Controle wordt gezien als een ‘moderator’ die het effect van een omgevingsprikkel versterkt of juist dempt. In negen Nederlandse kantoorgebouwen is de validiteit van het model verder onderzocht. Het hoofddoel van dit veldonderzoek was: testen of het klopt dat gebouwgebruikers die een hoge mate van controle ervaren over het thermisch binnenklimaat en de binnenluchtkwaliteit: – meer tevreden zijn over dat binnenklimaat, – minder gebouw gerelateerde (SBS) gezondheidsklachten hebben, en: – zelf ervaren productiever te zijn. Verder is het onderzoek gebruikt om een eerste idee te krijgen ten aanzien van de ervaren binnenklimaatcontrole in het gemiddelde Nederlandse kantoorgebouw.
Auteurs: Ir. A.C. (Atze) Boerstra, BBA Binnenmilieu en TU Eindhoven, unit Building Physics & Services; dr.ir. M.G.L.C. (Marcel) Loomans, TU Eindhoven, unit Building Physics & Services; prof.dr.ir. J.L.M. ( Jan) Hensen, TU Eindhoven, unit Building Physics & Services.