Download dan direct de PDF of lees eerst het beknopte overzicht.
In dit artikel worden de voor het onderhoud van installaties in gebouwen relevante ontwikkelingen beschreven. Dit zal achtereenvolgens plaatsvinden voor de fasen die de ontwikkeling van onderhoud karakteriseren: de onderhoudsmanagement-, de onderhoudstechnologischeen de onderhoudsengineering fase. Onder installaties in gebouwen wordt ook begrepen HVAC-installaties en bepaalde bedrijfsvoorzieningen, zoals koelinstallaties en pers/ instrumenten lucht, in industrile bedrijven.
De fase van onderhoudsmana gement wordt gekenmerkt door het minimaliseren van de onderhoudskosten en door een zo doelmatige uitvoering van onderhoudswerkzaamheden. Daarbij wordt uitgegaan van een onderhoudsconcept, dat voornamelijk bestaat uit periodieke inspectie en tijdige of soms periodieke verwisseling van bepaalde componenten. Hierdoor is een belangrijk deel van het onderhoud en van de behoefte aan reservedelen planbaar, zodat dit kan worden voorbereid en gepland voordat uitvoering ervan plaatsvindt. De uitvoering van het onderhoud kan geschieden door de eigen technischeof facilitaire dienst, door externe onderhoudsdienstenverleners, door het bedrijf dat de installatie(s) heeft geleverd of door de leverancier, de original equipement manufacturer OEM van (een deel van) de installatie(s). Het geplande onderhoud wordt veelal verzorgd onder een vast jaarbudget of jaarcontract en storingen verholpen onder regie, volgens nader afgesproken servicecondities of service level agreements SLAs. In toenemende mate wordt het onderhoud aan installaties in gebouwen gedeeltelijk of volledig uitbesteed aan een enkele leverancier of aan leverancierscombinaties. Dit stelt eisen aan de eigen TD en aan het beoordelend vermogen daarvan voor de techniek, de leverancier en het contract. Voor de calculatie, begroting en bewaking van de contracten/budgetten, de planning van het werk, de inzet van de monteurs (call-dispatch) en de benodigde reservedelen moet de leverancier beschikken over begrotings- en calculatienormen. Die kunnen worden ontwikkeld door eenduidige en volledige registratie van uitgevoerde werkzaamheden aan de installaties van de klanten, op werkorders gerelateerd aan de betreffende installatie. Daarmee wordt een historisch bestand opgebouwd voor deinstalled-base van de leverancier. Deze gegevens betreffen niet alleen manuren, kosten en het verbruik van reservedelen, waarmee de budgetten en contracten worden bewaakt en calculatienormen ontwikkeld. Ook de aard van de verrichte werkzaamheden en aan welke componenten van een installatie die zijn uitgevoerd, of het een inspectie, reparatie of een storing betrof en hoe lang de installatie uitbedrijf is geweest, zie guur 1. Met de gegevens over het verbruik van reservedelen, kan het voorraadbeheer worden gevoerd en reservedelen vastgesteld, die moeten worden meegenomen in de servicewagen van de monteur. Daarnaast worden eisen gesteld aan het bijhouden de conguratie as-maintained status van iedere installatie door de eigenaar van de installatie of door de (service) leverancier. Uitgevoerde 8 ONDERHOUD modicaties dienen te worden bijgehouden en het technisch constructie dossier TCD tijdig aangepast. Ondanks ISO-9000 en andere normen die op de installatie van toepassing zijn en waarin dit is vereist, laat het bijhouden van de wijzigingsstatus in de praktijk nogal eens te wensen over. Dit aspect van beheer kan door de gebruiker/ eigenaar worden gevoerd of door de serviceleverancier [1]. Niet zelden komt het voor dat op onderhoud wordt bezuinigd, zonder dat men beseft welke gevolgen dit heeft op de prestaties van de installatie, met alle consequenties die het gevolg zijn van een toenemend aantal storingen en het ontstaan van achterstallig onderhoud.
Auteur(s): rof.ir. K. Smit