Eerste aanzet voor vormgeven van learning communities voor energietransitie

De energietransitie leidt tot belangrijke veranderingen in het werk van professionals in de installatietechniek. Deze veran­deringen vragen om nieuwe technologieën en duurzame ener­giebronnen, wat een voortdurende professionele ontwikkeling vereist [1,2]. Dit is een van de redenen waarom de Neder­landse installatietechniek het concept van learning commu­nities (LCs) heeft omarmd om de professionele ontwikkeling van medewerkers te ondersteunen [3]. LCs verwijzen naar publiek-private samenwerkingen waarin leren, werken en innoveren samenkomen in hybride leeromgevingen [3,4]. Zij vormen een krachtig alternatief voor formele opleidingspro­gramma's, die vaak duur, niet doeltreffend en onaantrek­kelijk zijn om de energietransitie bij te houden [ 5 J. Aan de andere kant zijn informele leeractiviteiten op de werkplek vaak te gefragmenteerd en onvoldoende ondersteund [6}. Nu worden LCs gezien een als veelbelovend concept voor innova­tie [ 4, 7} maar het ontwerpen ervan verdient nog aandacht. Bewijs dat een LC kan bijdragen aan de professionele ont­wikkeling en innovatie is er nog niet [ 8,3}. Daarom staat de volgende vraag in dit artikel centraal: Hoe moeten LCs voor de energietransitie worden vormgege­ven om de professionele ontwikkeling van de deelnemers te ondersteunen en innovatie te stimuleren? 

Hoewel de term LC vaak wordt gebruikt, bestaat er nog geen universele definitie. Dit komt door een verschil in bijvoorbeeld groepsgrootte, onderwerp en duur [9]. Niettemin hebben de Topsectoren [3] op basis van uitgebreid veldonderzoek enkele belangrijke kenmer­ken van een LC vastgesteld: LC's zijn (1) opgezet als een publiek-private samenwerking, (2) toegankelijk voor medewerkers van bedrijven en studenten en mede­werkers van (hoger) beroepsonderwijs- en opleidings­instellingen, (3) gericht op rendement voor investering voor alle betrokken partijen, (4) een combinatie van fysieke en virtuele (leer)omgevingen, en (5) gericht op het ver­binden van onderzoek, werken, leren en innoveren. Deelnemers van een LC werken samen aan een zinvolle uitdaging om voort te bouwen op reeds bestaande kennis, en leren zo op individueel en groepsniveau [10,11]. Deze definitie is echter meer een beschrij­ving van wat een LC is, dan een beschrijving van hoe een LC werkt. Daarom werd in de studie, die ten grondslag ligt aan dit artikel, de literatuur over professioneel leren, team-leren en work design verkend om tot belangrijke mechanismen te komen die een LC moet ondersteunen. Vervolgens moet een doeltreffende LC geba­seerd zijn op de volgende basisprincipes: samenwerking, integratie in de dagelijkse werkpraktijk, en de integratie van formeel en informeel leren. Deze aspecten word en hieronder verder besproken. 

Auteurs:  Margot van Rees [1], Mirte Disberg – van Geloven [1], Amber Kornet [1], Stephan Corporaal [1], Maaike Endedijk [2] 1.     Saxion Lectoraat Employability Transition, Saxion Hogeschool, Enschede, Nederland, m.r.vanrees@saxion. 
2.     Faculteit Behavioural, Management and Social Sciences, Universiteit Twente, Enschede, Nederland, m.d.endedijk@utwente.nl

Lees meer in de PDF